Een dak is opgebouwd uit allerlei verschillende onderdelen. Eén van die delen die je niet direct aan de buitenkant van een dak ziet is het dakbeschot.
Het dakbeschot is de laag planken of plaatmateriaal dat is aangebracht op de gordingen of sporen (de houten balken die het frame van een dak vormen). Vroeger waren dit uitsluitend platen van hout, maar tegenwoordig is het plaatmateriaal voorzien van thermische isolatie.
In dit blogartikel leggen we je alles uit over dakbeschot: de functie, soorten, materiaal, wanneer je het moet vervangen en kosten.
Wat is de functie van dakbeschot?
Door het dakbeschot wordt de dakverdieping van je huis of woning winddicht gemaakt. Omdat het plaatmateriaal tegenwoordig isolatie bevat, zorgt het dakbeschot er tevens voor dat er niet teveel warmte verloren gaat door het dak. Het verhoogt dus de isolatiewaarde van je woning.
Voorheen moest men de isolatie los tegen de laag planken aanbrengen, maar tegenwoordig is het plaatmateriaal vaak al voorzien van isolatiemateriaal.
Welke soorten dakbeschot zijn er?
Dakbeschot kun je indelen in drie soorten: losse houten planken, plaatmateriaal en dakplaten.
1. Losse, houten planken
Losse planken werden gebruikt voordat het plaatmateriaal van tegenwoordig populair werd en vind je vooral in oudere woningen of bestaande bouw. Verder vind je losse planken als dakbeschot terug bij bijvoorbeeld overkappingen, blokhutten of tuinhuisjes. Er worden hier verschillende soorten hout voor gebruikt:
- Vuren dakbeschot
- Lariks Douglas dakbeschot
- Hardhout dakbeschot
Het nadeel van planken dakbeschot is dat deze op den duur kan doorzakken. Ook kunnen er na verloop van tijd kieren of spleten ontstaan door werking van het hout (uitzetten en krimpen).
2. Plaatmateriaal
Plaatmateriaal voor dakbeschot vind je terug in veel bestaande bouw. Het wordt al lange tijd toegepast en heeft veel voordelen ten opzichte van planken dakbeschot. Er zijn veel soorten plaatmateriaal, maar tegenwoordig wordt er vooral gebruik gemaakt van OSB en underlayment.
In bestaande huizen of woningen kom je vaak nog ander soort plaatmateriaal tegen. De soorten plaatmateriaal voor dakbeschot:
- Underlayment (valt in dezelfde categorie als triplex of multiplex)
- OSB
- Hardboard
- Spaanplaten
- Cementgebonden houtspaanplaat
- Gipsvezelplaat
- Gipskartonplaat
3. Dakplaten (sandwichelementen)
Bij nieuwbouwwoningen wordt er tegenwoordig vaak gebruikt gemaakt van dakplaten. Dakplaten, ook wel sandwichelementen genoemd, zijn kant-en-klare dakelementen welke opgebouwd zijn uit plaatmateriaal met daartussen thermische isolatie. Het voordeel van dakplaten is dat het plaatsen ervan eenvoudig en snel is.
Het aanbrengen van dakplaten is minder arbeidsintensief, omdat ze vaak een groot oppervlak behelzen. Bovendien hoeft er geen losse isolatie meer worden aangebracht en hoeft de binnenzijde van het dak niet apart afgewerkt te worden. Het is dus een erg duurzame manier van bouwen.
Welke soorten dakbeschot constructies zijn er?
Er zijn twee soorten dakbeschot constructies: liggend en staand. Bij een liggende constructie zijn de planken of platen in horizontale richting aangebracht, terwijl bij een staande constructie het materiaal verticaal is aangebracht.
Liggend dakbeschot zien we vooral bij leien dakbedekking, terwijl je de staande constructie voornamelijk bij alle overige dakbedekkingen terugziet. In het geval van een pannendak is er altijd sprake van een staande constructie, want de draagconstructie van de dakpannen wordt hier verticaal overheen gelegd.
Wanneer moet dakbeschot vervangen worden?
Dakbeschot moet worden vervangen wanneer de houten planken of het plaatmateriaal is verouderd, in slechte staat verkeerd of rotting vertoont. Ook als je het dak wilt isoleren of als er nog asbest in het dakbeschot zit is vervanging van het dakbeschot verstandig.
Verder kan het voorkomen dat het dakbeschot in slechte staat verkeerd door bijvoorbeeld houtworm of boktor. Ook dan kan het nodig zijn om het dakbeschot te vervangen.
Asbest in dakbeschot
In huizen die voor 1993 gebouwd zijn bestaat de kans dat er asbest in het dakbeschot verwerkt zit. Dit wordt ook wel eterniet genoemd. Je herkent asbesthoudend dakbeschot aan een lichtgrijze kleur, maar er kan ook een laagje verf op zitten. Wanneer het dak is geïsoleerd zitten de asbesthoudende dakplaten meestal verborgen.
Wanneer je het dak gaat renoveren of slopen, laat asbest dan altijd op professionele manier verwijderen. Schakel bij twijfel een gespecialiseerd bedrijf in. Bij twijfel kan een dergelijk bedrijf tevens samples nemen om zo vast te stellen of het om asbest gaat.
Voor meer informatie over mogelijke asbestmaterialen kun je de asbestwijzer van Rijkswaterstaat bekijken.
Houtworm in dakbeschot
Houtworm is een naam voor verschillende in hout levende insectenlarven. Soms zitten deze in het dakbeschot.
Als je in het dakbeschot sporen van een actieve houtworm aantreft, behandel deze dan zo snel mogelijk. Houtworm kan zich namelijk uitbreiden en zo het dakbeschot en dak verder aantasten en verzwakken. Houtworm herken je aan kleine gaatjes, hoopjes zaagsel en kleine witte wormpjes of kevers.
Je kunt houtworm zelf bestrijden of een deskundige bestrijder inschakelen. Omdat de eitjes van houtwormen tot 10 jaar na het leggen uit kunnen komen en actief kunnen worden, is het belangrijk om alert te blijven.
Meer over houtworm in je dak of dakbeschot lees je in zó pak je houtworm in je dak of dakbeschot aan.
Tip: als je veel hout in de constructie van je woning of huis hebt (vooral oudere huizen), is het verstandig om houtwormen preventief te bestrijden en te voorkomen.
Boktor in dakbeschot
Boktor is een houtaantastende kever die in het dakbeschot of de dakconstructie kan voorkomen. Het gevaar van boktor is dat boktor het hout tot in de kern aantast, waardoor de gehele dakconstructie wordt verzwakt en het dak op den duur zelfs kan instorten. Laat boktor daarom altijd zo snel mogelijk bestrijden.
Omdat het bestrijden van boktor niet eenvoudig is, laat je dit het beste over aan een gespecialiseerd bedrijf. Op die manier weet je zeker dat de aanwezige eitjes, larven en boktor effectief wordt bestreden.
Dakbeschot isoleren
Wanneer het dakbeschot is verouderd en niet meer goed isoleert, dan is het verstandig om deze te isoleren. Er zijn twee opties voor het isoleren van dakbeschot: isolatiemateriaal tegen het bestaande dakbeschot aanbrengen of het dakbeschot vervangen en vervolgens isolatiemateriaal aanbrengen.
- Isolatiemateriaal tegen bestaande dakbeschot aanbrengen. Wanneer het dakbeschot nog in goede staat verkeert, dan breng je het isolatiemateriaal tegen de bestaande dakplaten of plaatmateriaal aan. Dit is de eenvoudigste manier en tevens het goedkoopst. Er kan gekozen worden voor geïsoleerde dakplaten (zoals PIR, PUR en EPS), isolatiedekens (zoals glaswol of rotswol) of gespoten isolatie (PUR-schuim). Verder bestaan er milieuvriendelijke alternatieven zoals papiervlokken en houtwol.
- Dakbeschot vervangen en vervolgens isolatiemateriaal aanbrengen. Wanneer het dakbeschot verouderd is en niet goed meer isoleert, is het verstandig om het gehele dakbeschot eerst te vervangen. Hier breng je vervolgens isolatiemateriaal tegen aan. Dit is de beste optie wanneer er veel kieren aanwezig zijn en het dak hierdoor niet meer winddicht is. Ook wanneer het dakbeschot in zeer slechte staat verkeert dat het op sommige delen helemaal niet meer aanwezig is of er gaten in zitten, is het beter om nieuw dakbeschot aan te brengen voordat je het isolatiemateriaal aanbrengt.
Wat kost dakbeschot?
Dakbeschot kost gemiddeld 20 tot 30 euro per m2 voor het plaatmateriaal. Voor het arbeidsloon van een dakdekker betaal je gemiddeld 30 tot 50 euro per uur en ook betaal je voorrijkosten. Laat je je dakbeschot vervangen door een dakdekker, reken dan op een totaalbedrag van gemiddeld 85 tot 150 euro per m2.
Als je zelf met het dakbeschot aan de slag gaat betaal je uiteraard alleen voor de materialen. Soms wordt er gekozen om vanuit de binnenkant plaatmateriaal aan te brengen. Op die manier bespaar je flink op kosten, maar dit is natuurlijk geen optie als het dakbeschot aan de pannenzijde vervangen moet worden, bijvoorbeeld door rotting.
Dakbeschot onderhouden
Je onderhoudt dakbeschot door ervoor te zorgen dat je dakbedekking in goede staat verkeert. Op die manier voorkom je dat er vocht bij het dakbeschot komt en voorkom je lekkages en houtrot. Als er sprake is van aangetaste of kapotte dakbedekking, repareer dit dan meteen. Zo beperk je de schade aan het dakbeschot en voorkom je dat je deze in zijn geheel moet vervangen.