Last van houtworm in dak? Lees hier wat te doen

Kleine, ronde gaatjes in het dakbeschot of dakbalken, hoopjes zaagsel en boormeel onder het hout of kleine, witte wormpjes. Dakconstructies zijn vaak doelwit van houtworm.

Wanneer je houtworm in het dak aantreft of vermoedt, onderneem dan meteen actie. Houtworm kan gevaarlijke situaties in huis opleveren, omdat ze de dakconstructie kunnen aantasten en balken of andere dak dragende delen kunnen verzwakken. Hierdoor ontstaat op den duur instortingsgevaar.

In dit blogartikel leggen we uit hoe je houtworm aanpakt, waar je op moet letten bij het kiezen van een gespecialiseerd bedrijf en hoe je je dak weer veilig en sterk maakt.

Wat is houtworm?

Houtworm is de naam voor verschillende in hout levende insectenlarven. Vaak gaat het om de larven van de gewone houtwormkever, de grote houtwormkever of de spinthoutkever. Houtworm vreet gangetjes door hout heen, waardoor de insecten aanzienlijke schade aanrichten.

De huisboktor is tevens een houtaantastende kever, waarvan de larven boktor worden genoemd. Boktor moet echter op een andere manier worden bestreden. Daarom worden ze doorgaans tot een andere categorie gerekend.

Wat is de oorzaak van houtworm in je dak?

Als je te maken hebt met houtworm in je dak of op zolder, kan dit meerdere oorzaken hebben:

• In binnengebracht brandhout kunnen houtwormkevers zitten. Als deze op de een of andere manier op zolder terechtkomen, kunnen ze vervolgens hun eitjes in de houten dakconstructie leggen. Zo verspreidt de houtworm zich verder door het dak heen.
• Een houtwormkever generatie kan terugkeren naar dezelfde plekken om daar zelf nieuwe eitjes te leggen. Heeft er ooit eerder houtworm in het dak gezeten, dan is er dus een kans dat je opnieuw met een plaag te maken krijgt.
• Houtworm kan in tweedehands meubelen voorkomen. Zet je deze vervolgens op je zolder neer, dan is het wachten totdat de wormen in je houten dakconstructie zitten.
• Verspreiding vanuit andere delen van je woning. Zit er eenmaal houtworm in je huis en bestrijd je deze niet tijdig, dan is het een kwestie van tijd voordat de houtworm in de rest van het houtwerk in je woning (en dak) zit.

Waarom is houtworm in je dak of op zolder bestrijden zo belangrijk?

Het is ontzettend belangrijk om meteen actie te ondernemen zodra je houtworm in het dak of op zolder ontdekt. Houtworm kan op den duur de dakconstructie aantasten en de dragende delen van het dak, zoals dakbalken, verzwakken. Dit kan gevaarlijke situaties opleveren. Het is zelfs mogelijk dat het dak instort.

Dit komt omdat houtworm het hout van binnen aan- en uitvreet. Hierdoor wordt het hout uiteindelijk hol. Vooral wanneer houtworm niet tijdig wordt ontdekt is dit het geval, want de wormpjes kunnen wel 5 tot 10 jaar in het hout blijven zitten.

Hoe herken je houtworm in je dak of op zolder?

Houtworm herken je aan ronde gaatjes in het hout van doorgaans 3-6 mm groot. Als de houtworm actief is vind je vaak hoopjes zaagsel of boormeel onder het hout. Ook het regelmatig aantreffen van kevers kan duiden op houtworm. In de zomer of bij warmer weer hoor je soms een knagend of raspend geluid. Dit is de larve die zich een baan door het hout vreet.

Tip: leg een wit laken of witte vellen papier onder de houten constructie. Als je na een week zaagsel op het laken of het papier aantreft, weet je dat je te maken hebt met actieve houtwormen.

Hoe herken je de kevers zelf?

Zoals gezegd kan het regelmatig aantreffen van houtwormkevers duiden op houtworm. Deze laten immers hun eitjes achter in het hout. Je kunt de kevers als volgt herkennen:

• Gewone houtwormkever:
  • Donkerbruin
  • Langwerpig, gestreept lijf
  • Kop lijkt op een monnikskap
  • 2,5 tot 5 mm groot
• Grote houtwormkever:
  • Donkerbruin met gele vlekken
  • Langwerpig lijf
  • Kop lijkt op een monnikskap
  • 4,5 tot 9 mm groot
• Spinthoutkever:
  • Roodbruin
  • Langwerpig, dun lijf
  • Twee tasters op kop
  • 2 tot 7 mm groot

Wat te doen bij houtworm in dak of op zolder?

Als je houtworm ontdekt, onderneem dan zo snel mogelijk actie. Hoe langer je wacht met bestrijden, hoe slechter het hout namelijk wordt. Dit brengt niet alleen meer risico’s met zich mee, maar ook hogere kosten.

Het belangrijkste om te doen wanneer je houtworm ontdekt is de houtworm bestrijden, het dak controleren en indien nodig, dakdelen laten versterken of vervangen.

Bestrijd de houtworm

Bestrijd houtworm in het dak zo snel mogelijk. Zo voorkom je dat de larven zich verspreiden naar andere delen van de dakconstructie en het dak verder aantasten of verzwakken.

Kun je houtworm zelf bestrijden?

Er zijn verschillende huis-tuin-en-keukenmiddeltjes waar je houtworm zelf mee kunt bestrijden, zoals bijvoorbeeld petroleum. Toch is dit vaak geen goed middel tegen houtworm. De petroleum dringt meestal niet goed door tot de diepste gangen van het hout en doodt vaak niet de eitjes.

Daarnaast zijn er bestrijdingsmiddelen te koop waar je houtworm zelf mee kunt bestrijden, zoals bijvoorbeeld anti-houtworm (bol.com). Deze middelen bevatten vaak permethrin en werken erg goed en effectief. Bovendien zijn ze eenvoudig aan te brengen met bijvoorbeeld een spuit of kwast.

Omdat het echter om de dakconstructie van je huis gaat, blijft de beste optie om de bestrijding van houtworm aan een gespecialiseerd bedrijf over te laten.

Ga je zelf aan de slag met de bestrijding van houtworm, gebruik dan alleen middelen waar de ingrediënten op vermeld staan en welke zijn toegelaten door het Ctgb. Dit kun je terugvinden op de toelatingslijst van het Ctgb.

Houtworm laten bestrijden door een gespecialiseerd bedrijf

Het beste laat je houtworm in het dak door een gespecialiseerd bedrijf doen. Hierdoor weet je zeker dat het goed gebeurt en voorkom je verdere schade aan de dakconstructie. Bovendien mag een gespecialiseerd bedrijf speciale, professionele bestrijdingsmiddelen tegen houtworm gebruiken.

Check het bedrijf

Er zijn veel bedrijven die houtworm bestrijden. Let er bij het kiezen van een bedrijf op dat deze erkend is. Erkende professionele bestrijders van houtworm vind je via brancheverenigingen NVPB of PLAN.

Verifieer daarnaast altijd of medewerkers in het bezit zijn van een geldig bewijs van vakbekwaamheid “Beheersing plaagdieren en houtaantastende organismen”.

Controleer het dak

Als je te maken hebt met houtworm, controleer dan altijd het dak. De houten dakconstructie kan namelijk aangetast zijn, wat onveilige situaties kan opleveren. Het beste laat je dit doen door een professioneel bedrijf, omdat het zelf beoordelen ervan niet altijd even makkelijk is.

Soms is het nodig om delen van het dak te versterken of zelfs te vervangen, bijvoorbeeld als het hout zijn sterkte of stabiliteit heeft verloren. In dat geval laat je best een dakdekker komen.

Tip: door hier en daar te proberen een puntig voorwerp in het hout te drukken kun je al afleiden of het hout zeer aangetast is.

Laat het dak versterken of vervangen

Als dakbalken meer dan tweederde van hun mechanische sterkte zijn verloren door houtworm, dan moeten deze worden vervangen. De balken die minder aangetast zijn kunnen worden versterkt door een bijkomende balk. Meestal is het niet nodig om de gehele dakconstructie te laten vervangen.

Gelukkig zijn er vaak ook balken die maar een beetje of zelfs helemaal niet zijn aangetast. Bij deze balken is versterking of vervanging dan ook niet nodig.

Waarom zijn sommige balken wel aangetast en sommige niet?

Niet al het hout in je woning wordt in dezelfde mate aangevreten door houtworm. De wormen zijn vooral op zoek naar hout dat veel koolhydraten bevat, maar niet elke balk in dezelfde dakconstructie is even rijk aan koolhydraten.

Dit heeft te maken met het deel van de boom dat is gebruikt voor de balk of het betreffende hout. Hout dat vlak onder de schors van een boom ligt bevat namelijk meer koolhydraten dan hout dat zich ver binnenin de stam bevindt.

Houtworm zit het liefst in de zachte delen van het hout, zoals de uiteinden en verbindingsstukken van balken. Hierdoor lopen vooral balken die aangetast zijn door schimmel en spinthout risico op houtworm.

Hoe voorkom je houtworm in je dakconstructie?

Voorkomen is beter dan genezen. Neem daarom de nodige maatregelen om houtworm in je dak of woning te voorkomen:

• Controleer de houten dakconstructie regelmatig. Loop het hout regelmatig na en kijk of je tekenen van houtworm ziet. Op die manier ben je er op tijd bij en kan de houtworm zich niet verder door de dakconstructie (of huis) uitbreiden.
• Behandel het hout op je zolder preventief. Door de dakbalken en andere houten dakdelen te behandelen met verf, lak, olie, boenwas, beits of vernis voorkom je dat houtwormen het hout binnendringen.
• Check al het hout dat je huis of woning binnenkomt. Houtworm kan zich verspreiden, dus ook meubels of zelfs stookhout van buiten kan ervoor zorgen dat houtworm zich in je woning nestelt. Op die manier kan de houtworm zich uitbreiden en uiteindelijk terecht komen in het dak.
• Controleer altijd de zolder bij de aankoop van een nieuw huis. Als je een nieuwe, bestaande woning koopt, inspecteer dan altijd de zolder. Trek ook de isolatie los, zodat je het achterliggende hout en dakbeschot op houtworm kunt controleren.
• Zorg dat je zolder geventileerd en indien mogelijk, verwarmd wordt. Houtwormen houden van vochtige omgevingen, daarom zijn ze vaak in buitenhout te vinden. Door goed te ventileren maak je het minder aantrekkelijk voor de wormen.

Weetje: hoe ouder de constructie, hoe groter het risico op houtworm. Is het hout echter zo oud, dan verliest het hout de voedingsstoffen die houtwormen graag eten. Hierdoor is het hout minder aantrekkelijk voor de wormen.

Veelgestelde vragen

Bronnen: Rijksoverheid, Milieucentraal, KAD